يَوْمَ يُحْمَى عَلَيْهَا فِي نَارِ جَهَنَّمَ فَتُكْوَى بِهَا جِبَاهُهُمْ وَجُنوبُهُمْ وَظُهُورُهُمْ هَذَا مَا كَنَزْتُمْ لأَنفُسِكُمْ فَذُوقُواْ مَا كُنتُمْ تَكْنِزُونَ

روزى كه آن [گنجينه]ها را در آتش دوزخ بگدازند و پيشانى و پهلو و پشت آنان را با آنها داغ كنند [و گويند] اين است آنچه براى خود اندوختيد پس [كيفر] آنچه را می اندوختيد بچشيد

on that day they (the treasures) will be heated in the fire of gehenna (hell), and their foreheads, sides, and backs will be branded with them, and told: `these are the things which you have treasured. taste then that which you were treasuring! `

إِنَّ عِدَّةَ الشُّهُورِ عِندَ اللّهِ اثْنَا عَشَرَ شَهْرًا فِي كِتَابِ اللّهِ يَوْمَ خَلَقَ السَّمَاوَات وَالأَرْضَ مِنْهَا أَرْبَعَةٌ حُرُمٌ ذَلِكَ الدِّينُ الْقَيِّمُ فَلاَ تَظْلِمُواْ فِيهِنَّ أَنفُسَكُمْ وَقَاتِلُواْ الْمُشْرِكِينَ كَآفَّةً كَمَا يُقَاتِلُونَكُمْ كَآفَّةً وَاعْلَمُواْ أَنَّ اللّهَ مَعَ الْمُتَّقِينَ

در حقيقت شماره ماه ها نزد خدا از روزى كه آسمانها و زمين را آفريده در كتاب [علم] خدا دوازده ماه است از اين [دوازده ماه] چهار ماه [ماه] حرام است اين است آيين استوار پس در اين [چهار ماه] بر خود ستم مكنيد و همگى با مشركان بجنگيد چنانكه آنان همگى با شما می جنگند و بدانيد كه خدا با پرهيزگاران است

the number of the months, with allah, is twelve in the book of allah, the day when he created the heavens and the earth; of these, four are sacred. that is the right religion. therefore, do not wrong yourselves in them and fight against the unbelievers all together as they themselves fight against you all together; know that allah is with the cautious.

إِنَّمَا النَّسِيءُ زِيَادَةٌ فِي الْكُفْرِ يُضَلُّ بِهِ الَّذِينَ كَفَرُواْ يُحِلِّونَهُ عَامًا وَيُحَرِّمُونَهُ عَامًا لِّيُوَاطِؤُواْ عِدَّةَ مَا حَرَّمَ اللّهُ فَيُحِلُّواْ مَا حَرَّمَ اللّهُ زُيِّنَ لَهُمْ سُوءُ أَعْمَالِهِمْ وَاللّهُ لاَ يَهْدِي الْقَوْمَ الْكَافِرِينَ

جز اين نيست كه جابجا كردن [ماههاى حرام] فزونى در كفر است كه كافران به وسيله آن گمراه می شوند آن را يكسال حلال می شمارند و يكسال [ديگر] آن را حرام می دانند تا با شماره ماههايى كه خدا حرام كرده است موافق سازند و در نتيجه آنچه را خدا حرام كرده [بر خود] حلال گردانند زشتى اعمالشان برايشان آراسته شده است و خدا گروه كافران را هدايت نمی كند

the postponement of sacred months is an increase in disbelief in which the unbelievers are misguided. they allow it one year and forbid it another year, so that they can make up for the months that allah has sanctified so making lawful what allah has forbidden. their foul acts seem fair to them allah does not guide the unbelievers.

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ مَا لَكُمْ إِذَا قِيلَ لَكُمُ انفِرُواْ فِي سَبِيلِ اللّهِ اثَّاقَلْتُمْ إِلَى الأَرْضِ أَرَضِيتُم بِالْحَيَاةِ الدُّنْيَا مِنَ الآخِرَةِ فَمَا مَتَاعُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا فِي الآخِرَةِ إِلاَّ قَلِيلٌ

اى كسانى كه ايمان آورده ايد شما را چه شده است كه چون به شما گفته می شود در راه خدا بسيج شويد كندى به خرج می دهيد آيا به جاى آخرت به زندگى دنيا دل خوش كرده ايد متاع زندگى دنيا در برابر آخرت جز اندكى نيست

believers, why is it that when it is said to you: `march in the way of allah, ` you linger with heaviness in the land? are you content with this life rather than the everlasting life? yet the enjoyment of this life in (comparison to) the everlasting life is little.

إِلاَّ تَنفِرُواْ يُعَذِّبْكُمْ عَذَابًا أَلِيمًا وَيَسْتَبْدِلْ قَوْمًا غَيْرَكُمْ وَلاَ تَضُرُّوهُ شَيْئًا وَاللّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ

اگر بسيج نشويد [خدا] شما را به عذابى دردناك عذاب می كند و گروهى ديگر به جاى شما می آورد و به او زيانى نخواهيد رسانيد و خدا بر هر چيزى تواناست

if you do not go forth, he will punish you with a painful punishment and replace you by another nation. you will in no way harm him; for allah has power over all things.

إِلاَّ تَنصُرُوهُ فَقَدْ نَصَرَهُ اللّهُ إِذْ أَخْرَجَهُ الَّذِينَ كَفَرُواْ ثَانِيَ اثْنَيْنِ إِذْ هُمَا فِي الْغَارِ إِذْ يَقُولُ لِصَاحِبِهِ لاَ تَحْزَنْ إِنَّ اللّهَ مَعَنَا فَأَنزَلَ اللّهُ سَكِينَتَهُ عَلَيْهِ وَأَيَّدَهُ بِجُنُودٍ لَّمْ تَرَوْهَا وَجَعَلَ كَلِمَةَ الَّذِينَ كَفَرُواْ السُّفْلَى وَكَلِمَةُ اللّهِ هِيَ الْعُلْيَا وَاللّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٌ

اگر او [پيامبر] را يارى نكنيد قطعا خدا او را يارى كرد هنگامى كه كسانى كه كفر ورزيدند او را [از مكه] بيرون كردند و او نفر دوم از دو تن بود آنگاه كه در غار [ثور] بودند وقتى به همراه خود می گفت اندوه مدار كه خدا با ماست پس خدا آرامش خود را بر او فرو فرستاد و او را با سپاهيانى كه آنها را نمی ديديد تاييد كرد و كلمه كسانى را كه كفر ورزيدند پست تر گردانيد و كلمه خداست كه برتر است و خدا شكست ناپذير حكيم است

if you do not help him, allah will help him as he helped him when he was driven out with one other (abu bakr) by the unbelievers. when the two were in the cave, he said to his companion: `do not sorrow, allah is with us. ` then allah caused his tranquility (shechina) to descend upon him and supported him with legions (of angels) you did not see, and he made the word of the unbelievers the lowest, and the word of allah is the highest. allah is mighty, wise.

انْفِرُواْ خِفَافًا وَثِقَالًا وَجَاهِدُواْ بِأَمْوَالِكُمْ وَأَنفُسِكُمْ فِي سَبِيلِ اللّهِ ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ

سبكبار و گرانبار بسيج شويد و با مال و جانتان در راه خدا جهاد كنيد اگر بدانيد اين براى شما بهتر است

whether lightly or heavily, march on and fight for the way of allah, with your wealth and your persons. this will be best for you, if you but knew.

لَوْ كَانَ عَرَضًا قَرِيبًا وَسَفَرًا قَاصِدًا لاَّتَّبَعُوكَ وَلَكِن بَعُدَتْ عَلَيْهِمُ الشُّقَّةُ وَسَيَحْلِفُونَ بِاللّهِ لَوِ اسْتَطَعْنَا لَخَرَجْنَا مَعَكُمْ يُهْلِكُونَ أَنفُسَهُمْ وَاللّهُ يَعْلَمُ إِنَّهُمْ لَكَاذِبُونَ

اگر مالى در دسترس و سفرى [آسان و] كوتاه بود قطعا از پى تو می آمدند ولى آن راه پر مشقت بر آنان دور می نمايد و به زودى به خدا سوگند خواهند خورد كه اگر می توانستيم حتما با شما بيرون می آمديم [با سوگند دروغ] خود را به هلاكت می كشانند و خدا می داند كه آنان سخت دروغگويند

had the gain been immediate or the journey easy, they would have followed you; but the distance seemed far to them. yet they will swear by allah: `had we been able, we would have gone out with you. ` they bring destruction upon their souls. allah knows that they are lying.

عَفَا اللّهُ عَنكَ لِمَ أَذِنتَ لَهُمْ حَتَّى يَتَبَيَّنَ لَكَ الَّذِينَ صَدَقُواْ وَتَعْلَمَ الْكَاذِبِينَ

خدايت ببخشايد چرا پيش از آنكه [حال] راستگويان بر تو روشن شود و دروغگويان را بازشناسى به آنان اجازه دادى

allah has forgiven you! why did you give them leave (to stay behind) until it was clear to you which of them was truthful and knew those who lied?

لاَ يَسْتَأْذِنُكَ الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِاللّهِ وَالْيَوْمِ الآخِرِ أَن يُجَاهِدُواْ بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنفُسِهِمْ وَاللّهُ عَلِيمٌ بِالْمُتَّقِينَ

كسانى كه به خدا و روز بازپسين ايمان دارند در جهاد با مال و جانشان از تو عذر و اجازه نمی خواهند و خدا به [حال] تقواپيشگان داناست

those who believe in allah and the last day will not ask your permission so that they may struggle with their wealth and their selves. allah knows best the righteous.

إِنَّمَا يَسْتَأْذِنُكَ الَّذِينَ لاَ يُؤْمِنُونَ بِاللّهِ وَالْيَوْمِ الآخِرِ وَارْتَابَتْ قُلُوبُهُمْ فَهُمْ فِي رَيْبِهِمْ يَتَرَدَّدُونَ

تنها كسانى از تو اجازه می خواهند [به جهاد نروند] كه به خدا و روز بازپسين ايمان ندارند و دلهايشان به شك افتاده و در شك خود سرگردانند

only those who ask your permission do not believe in allah and the last day and whose hearts are filled with doubt. and in their doubt, they waiver.

وَلَوْ أَرَادُواْ الْخُرُوجَ لأَعَدُّواْ لَهُ عُدَّةً وَلَكِن كَرِهَ اللّهُ انبِعَاثَهُمْ فَثَبَّطَهُمْ وَقِيلَ اقْعُدُواْ مَعَ الْقَاعِدِينَ

و اگر [به راستى] اراده بيرون رفتن داشتند قطعا براى آن ساز و برگى تدارك می ديدند ولى خداوند راه افتادن آنان را خوش نداشت پس ايشان را منصرف گردانيد و [به آنان] گفته شد با ماندگان بمانيد

had they intended to set forth with you, they would have prepared themselves for it. but allah did not like their going forth and held them back, and it was said: `stay back with those who stay back. `

لَوْ خَرَجُواْ فِيكُم مَّا زَادُوكُمْ إِلاَّ خَبَالًا ولأَوْضَعُواْ خِلاَلَكُمْ يَبْغُونَكُمُ الْفِتْنَةَ وَفِيكُمْ سَمَّاعُونَ لَهُمْ وَاللّهُ عَلِيمٌ بِالظَّالِمِينَ

اگر با شما بيرون آمده بودند جز فساد براى شما نمی افزودند و به سرعت خود را ميان شما می انداختند و در حق شما فتنه جويى می كردند و در ميان شما جاسوسانى دارند [كه] به نفع آنان [اقدام می كنند] و خدا به [حال] ستمكاران داناست

had they gone forth among you, they would only have increased your burden, and run to and fro in your midst, seeking to stir up sedition between you; and some of you would listen to them; and allah knows the harmdoers.

لَقَدِ ابْتَغَوُاْ الْفِتْنَةَ مِن قَبْلُ وَقَلَّبُواْ لَكَ الأُمُورَ حَتَّى جَاء الْحَقُّ وَظَهَرَ أَمْرُ اللّهِ وَهُمْ كَارِهُونَ

در حقيقت پيش از اين [نيز] در صدد فتنه جويى برآمدند و كارها را بر تو وارونه ساختند تا حق آمد و امر خدا آشكار شد در حالى كه آنان ناخشنود بودند

beforehand they had already sought to stir up sedition, and turned things upside down for you, until the truth came, and the command of allah appeared, although they were averse.

وَمِنْهُم مَّن يَقُولُ ائْذَن لِّي وَلاَ تَفْتِنِّي أَلاَ فِي الْفِتْنَةِ سَقَطُواْ وَإِنَّ جَهَنَّمَ لَمُحِيطَةٌ بِالْكَافِرِينَ

و از آنان كسى است كه می گويد مرا [در ماندن] اجازه ده و به فتنه ام مينداز هش دار كه آنان خود به فتنه افتاده اند و بی ترديد جهنم بر كافران احاطه دارد

among them are some that say: `give us leave and do not expose us to temptation. ` surely, they have already succumbed to temptation. gehenna shall encompass the unbelievers.

إِن تُصِبْكَ حَسَنَةٌ تَسُؤْهُمْ وَإِن تُصِبْكَ مُصِيبَةٌ يَقُولُواْ قَدْ أَخَذْنَا أَمْرَنَا مِن قَبْلُ وَيَتَوَلَّواْ وَّهُمْ فَرِحُونَ

اگر نيكى به تو رسد آنان را بدحال می سازد و اگر پيشامد ناگوارى به تو رسد می گويند ما پيش از اين تصميم خود را گرفته ايم و شادمان روى بر می تابند

if good comes to you, it grieves them; but if hardship befalls you, they say: `we have taken our precautions, ` and they turn away, rejoicing.

قُل لَّن يُصِيبَنَا إِلاَّ مَا كَتَبَ اللّهُ لَنَا هُوَ مَوْلاَنَا وَعَلَى اللّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُونَ

بگو جز آنچه خدا براى ما مقرر داشته هرگز به ما نمی رسد او سرپرست ماست و مؤمنان بايد تنها بر خدا توكل كنند

say: `nothing will befall us except what allah has ordained. he is our guardian. in allah, let the believers put their trust. `

قُلْ هَلْ تَرَبَّصُونَ بِنَا إِلاَّ إِحْدَى الْحُسْنَيَيْنِ وَنَحْنُ نَتَرَبَّصُ بِكُمْ أَن يُصِيبَكُمُ اللّهُ بِعَذَابٍ مِّنْ عِندِهِ أَوْ بِأَيْدِينَا فَتَرَبَّصُواْ إِنَّا مَعَكُم مُّتَرَبِّصُونَ

بگو آيا براى ما جز يكى از اين دو نيكى را انتظار می بريد در حالى كه ما انتظار می كشيم كه خدا از جانب خود يا به دست ما عذابى به شما برساند پس انتظار بكشيد كه ما هم با شما در انتظاريم

say: `are you waiting for anything to befall us except one of the two excellent things (victory or martyrdom)? we are waiting for the punishment of allah to smite you, either from him or at our hands. wait if you will, we are waiting. `

قُلْ أَنفِقُواْ طَوْعًا أَوْ كَرْهًا لَّن يُتَقَبَّلَ مِنكُمْ إِنَّكُمْ كُنتُمْ قَوْمًا فَاسِقِينَ

بگو چه به رغبت چه با بی ميلى انفاق كنيد هرگز از شما پذيرفته نخواهد شد چرا كه شما گروهى فاسق بوده ايد

say: `whether you spend voluntarily or reluctantly it shall not be accepted from you; for you are a wicked nation. `

وَمَا مَنَعَهُمْ أَن تُقْبَلَ مِنْهُمْ نَفَقَاتُهُمْ إِلاَّ أَنَّهُمْ كَفَرُواْ بِاللّهِ وَبِرَسُولِهِ وَلاَ يَأْتُونَ الصَّلاَةَ إِلاَّ وَهُمْ كُسَالَى وَلاَ يُنفِقُونَ إِلاَّ وَهُمْ كَارِهُونَ

و هيچ چيز مانع پذيرفته شدن انفاقهاى آنان نشد جز اينكه به خدا و پيامبرش كفر ورزيدند و جز با [حال] كسالت نماز به جا نمی آورند و جز با كراهت انفاق نمی كنند

nothing prevents their offerings from being accepted except that they do not believe in allah and his messenger. they do not come to the prayer except lazily and spend grudgingly.

فَلاَ تُعْجِبْكَ أَمْوَالُهُمْ وَلاَ أَوْلاَدُهُمْ إِنَّمَا يُرِيدُ اللّهُ لِيُعَذِّبَهُم بِهَا فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَتَزْهَقَ أَنفُسُهُمْ وَهُمْ كَافِرُونَ

اموال و فرزندانشان تو را به شگفت نياورد جز اين نيست كه خدا می خواهد در زندگى دنيا به وسيله اينها عذابشان كند و جانشان در حال كفر بيرون رود

let neither their wealth nor their children please you. through these allah seeks to punish them in this life, and that their souls depart while they are unbelievers.

وَيَحْلِفُونَ بِاللّهِ إِنَّهُمْ لَمِنكُمْ وَمَا هُم مِّنكُمْ وَلَكِنَّهُمْ قَوْمٌ يَفْرَقُونَ

و به خدا سوگند ياد می كنند كه آنان قطعا از شمايند در حالى كه از شما نيستند ليكن آنان گروهى هستند كه می ترسند

they swear by allah that they belong with you, yet they are not of you. they are a nation that are afraid.

لَوْ يَجِدُونَ مَلْجَأً أَوْ مَغَارَاتٍ أَوْ مُدَّخَلًا لَّوَلَّوْاْ إِلَيْهِ وَهُمْ يَجْمَحُونَ

اگر پناهگاه يا غارها يا سوراخى [براى فرار] می يافتند شتابزده به سوى آن روى می آوردند

if they could find a shelter or caverns, or any place to creep into they will turn stampeding to it.

وَمِنْهُم مَّن يَلْمِزُكَ فِي الصَّدَقَاتِ فَإِنْ أُعْطُواْ مِنْهَا رَضُواْ وَإِن لَّمْ يُعْطَوْاْ مِنهَا إِذَا هُمْ يَسْخَطُونَ

و برخى از آنان در [تقسيم] صدقات بر تو خرده می گيرند پس اگر از آن [اموال] به ايشان داده شود خشنود می گردند و اگر از آن به ايشان داده نشود بناگاه به خشم می آيند

there are some among them who find fault with you concerning the distribution of alms. if a share is given to them they are contented, but if they receive nothing then they are angry.

وَلَوْ أَنَّهُمْ رَضُوْاْ مَا آتَاهُمُ اللّهُ وَرَسُولُهُ وَقَالُواْ حَسْبُنَا اللّهُ سَيُؤْتِينَا اللّهُ مِن فَضْلِهِ وَرَسُولُهُ إِنَّا إِلَى اللّهِ رَاغِبُونَ

و اگر آنان بدانچه خدا و پيامبرش به ايشان داده اند خشنود می گشتند و می گفتند خدا ما را بس است به زودى خدا و پيامبرش از كرم خود به ما می دهند و ما به خدا مشتاقيم [قطعا براى آنان بهتر بود]

would that they were wellpleased with what allah and his messenger have given them, and would say: `allah is sufficient for us. allah will provide for us from his abundance, and so will his messenger. to allah, we hope. `

إِنَّمَا الصَّدَقَاتُ لِلْفُقَرَاء وَالْمَسَاكِينِ وَالْعَامِلِينَ عَلَيْهَا وَالْمُؤَلَّفَةِ قُلُوبُهُمْ وَفِي الرِّقَابِ وَالْغَارِمِينَ وَفِي سَبِيلِ اللّهِ وَابْنِ السَّبِيلِ فَرِيضَةً مِّنَ اللّهِ وَاللّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ

صدقات تنها به تهيدستان و بينوايان و متصديان [گردآورى و پخش] آن و كسانى كه دلشان به دست آورده می شود و در [راه آزادى] بردگان و وامداران و در راه خدا و به در راه مانده اختصاص دارد [اين] به عنوان فريضه از جانب خداست و خدا داناى حكيم است

the obligatory charity shall be only for the poor and the needy, and for those who work to collect it, and to influence hearts (to belief), for ransoming captives, and debtors in the way of allah and the destitute traveler. it is an obligation from allah. allah is knowing, wise.